Vandaag stelde ik binnen een basisschool aan verschillende leerkrachten een vraag die veel mensen niet stellen. Waarom niet? Wellicht bang voor het antwoord? Dat wat wij verwachten totaal niet spoort met wat er haalbaar is? De vraag die ik stelde? 'Kun jij vertellen wat jij per dag als leerkracht op je bordje krijgt?' De antwoorden waren voor mij niet schokkend, want ik draai al wat langer mee natuurlijk 😇 dat ik het niet schokkend vind wil natuurlijk niet zeggen dat het absurd is wat er van een leerkracht wordt verwacht vandaag de dag. Ik voelde aan alles dat ik hier aandacht voor wil hebben en dat ga ik doen door je mee te nemen in deze blog.
Iedere leerkracht gaf een vergelijkbaar antwoord. 'Het gaat niet meer alleen om taal, rekenen of wereld oriëntatie. Ik zie een verschuiving naar maatschappelijke thema's die steeds nadrukkelijker het klaslokaal binnen komen waaien'.
Een andere leerkracht vult aan: 'Daar is niets mis mee en wil ik met alle liefde opvangen, maar dat gaat niet in de tijd die ons gegeven is. Wanneer ik kinderen wat wil leren, dan doe ik dat 100% en niet maar 'eventjes erbij'.
De toren hoge verwachtingen. Is het realistisch?
Een leerkracht is professional binnen het onderwijs. Geen verkeersdeskundige, leefstijlcoach, psycholoog, rouwspecialist, orthopedagoog, EHBO-trainer, budgetcoach of voedingsdeskundige. Toch verwachten we steeds vaker dat zij al die rollen vervullen.
Wat dit doet met leerkrachten:
-
Ze voelen constant tijdsdruk.
-
Ze lopen achter de feiten aan met voorbereiden.
-
Ze moeten keuzes maken tussen kwaliteit en ‘iets aanbieden omdat het moet’.
-
Ze verliezen energie aan randtaken in plaats van hun kerntaak: lesgeven.
De intentie achter al die thema’s is goed. Maar het is niet realistisch dat de leerkracht alles zelf ontwikkelt, voorbereidt en uitvoert.
Hoe waarborgen we de kwaliteit van al die lessen?
Niet door de leerkracht met meer werk op te zadelen in ieder geval, daar kunnen wij het over eens zijn denk ik. Hoe dan wel?
Kwaliteit vraagt om:
✅ inhoudelijke expertise
✅ goede didactiek
✅ duidelijke structuur
✅ materialen die praktisch werken in de klas
✅ herhaling en opbouw
Op veel scholen ontbreekt het simpelweg aan tijd om maatschappelijke thema’s zó voor te bereiden dat ze echt aansluiten op de belevingswereld van het kind én passen binnen de onderwijsdoelen.
Het gevolg:
-
Lessen worden last-minute in elkaar gezet.
-
Materialen zijn versnipperd.
-
Het thema blijft hangen bij ‘een leuk projectje’.
-
Het effect is minimaal terwijl je juist het verschil wilt maken.
Noodzakelijk of leuk voor erbij?
Het gaat allang niet meer alleen om de basisvaardigheden of eigenlijk moet ik zeggen niet meer om de basisvaardigheden die binnen de basisvakken vallen.
Bovenop de basisvakken taal, rekenen en wereldoriëntatie, om er maar even een paar te noemen komen nu ook vakken als:
- Gezonde leefstijl;
- Verkeer;
- Burgerschap;
- Sociale vaardigheden;
- Mediawijsheid;
- Mentale gezondheid.
om de hoek kijken. Helemaal niets mis mee en mijn inziens, met mij meerdere leerkrachten die ik spreek, want ook in deze vakken zitten basisvaardigheden die kinderen nodig hebben om de toekomst in te kunnen stappen met vertrouwen en zekerheid. Waar de schoen wringt?
Het feit dat het voor veel leerkrachten voelt als 'het komt erbij' of 'half werk doen'.
De borden zijn al vol geladen, dus hoe kunnen wij verwachten dat de leerkracht die zich iedere dag weer inzet voor onze kinderen, dit er ook nog bij oppakken?
Simpel, ik vind het heel normaal dat kinderen deze vakken op school krijgen, want zij brengen hier veel tijd door. Ik vind het echter niet de verantwoordelijkheid van de leerkracht om deze vakken ook nog aan te bieden. Beetje krom hoor ik je nu denken. De reden dat ik dit zo stellig kan zeggen is omdat ik weet dat het anders kan. Dat ik, samen met mijn team al negen jaar bewijs dat het anders kan. Toch is hier nog steeds te weinig aandacht voor als je het mij vraagt, want keer op keer blijft de discussie of maatschappelijke thema's wel binnen het onderwijs passen.
Wat nu als ik je vertel dat dit hand in hand kan gaan?
- kwalitatieve lessen;
- ademruimte voor de leerkracht;
- plezier in leren voor de leerlingen.
Deze combinatie zit verwerkt in de lespakketten die ik ontwikkel, laat ik je meenemen in hoe dit er in de praktijk uit ziet.
Kwalitatieve lessen die iets toevoegen
Wat maakt een les kwalitatief? Dit vroeg ik aan een van mijn docenten die een didactische achtergrond heeft en al meer dan 25 jaar in het onderwijs werkzaam is. Als iemand de veranderingen heeft doorgemaakt en weet hoe een lesplan eruit ziet dan is zij het. Zij bevestigde trouwens wat ik zelf ook belangrijk vind in een les:
- Pedagogische en didactische kennis;
- Passend bij de leeftijd en belevingswereld van het kind;
- Praktisch en uitvoerbaar;
- Mogelijkheid tot differentiatie;
- Aansluitend bij de SLO doelen;
- Plezier!
Deze uitgangspunten zet ik keer op keer in bij het ontwikkelen van een les. Het zorgt niet alleen voor kwalitatieve lessen. Het geeft mij ook inzicht in wat er bij de kinderen leeft, hoe ik hierop kan inspelen en hoe wij dit maatschappelijke thema terug kunnen laten komen. Het doel? Kinderen die met plezier leren en zelfvertrouwen de toekomst in stappen.
Ademruimte voor de leerkrachten
Het is één ding om te zeggen dat wij deze maatschappelijke thema's niet op het bord van de leerkracht moeten mikken. Het tweede is 'Hoe gaat wij dit dan ondervangen?' Eigenlijk heel simpel.
Door het inzetten van experts en ontwikkelaars die deze thema's niet alleen van begin tot einde uitwerken, maar deze lessen ook kunnen geven voor de klas. Door het inzetten van vakdocenten krijgt de leerkracht letterlijk ademruimte, heeft tijd voor andere zaken die blijven liggen of simpelweg gewoon tijd voor een warme kop koffie.
De lessen die ik ontwikkel zijn zo ontworpen dat pedagogisch professional en (voormalig) leerkrachten deze lessen kunnen geven. Dit kan door het volgen van het lesplan in combinatie met de eigen ervaring als pedagogisch professional en/of leerkracht. Het beste van twee werelden als je het mij vraagt.
Plezier in leren voor de leerlingen
Weg met het eindeloze leren van rijtjes en stampen van de hoofdsteden van elke provincie! Daarmee wil ik niet zeggen dat kinderen dit niet hoeven te leren. Wat ik wel zeg? Dat ik weet dat het anders kan.
De manier om kinderen met plezier te laten leren en nieuwe kennis beter te onthouden?
Gooi een goede dosis plezier over je lesplan!
Bij Foodies & Family doen wij dit bijvoorbeeld door het doen van onderzoek, samenwerken, bewegingsspellen, presenteren, het doen van een quiz, bewust leren omgaan met rust nemen enz. Door het leerelement te koppelen aan een activiteit gericht op de interesse en belevingswereld van het kind heb je niet alleen hun aandacht, je weet ook zeker dat je kinderen mee neemt in wat jij hen wilt leren en meegeven. Hen zelf laten ervaren zorgt tegelijkertijd voor teleurstellingen in combinatie met succeservaringen. Het vertrouwen dat zij hiermee opbouwen is van onschatbare waarde.
Ja hoor en nu even praktisch...
Leuk al dat 'zo moet het en kan het' , maar hoe ga je dat in de praktijk toepassen?
Waar begin je? Wat vind je belangrijk en hoe ga je dit omzetten in dagelijkse lessen?
Mijn eerste gouden tip? Deel het op in stappen! ⤵️
1. Bepaal wat jullie als team belangrijk vinden.
- Wat willen jullie als team de kinderen meegeven?
- Zijn alle maatschappelijke thema's even belangrijk voor jullie?
- Of zijn er een aantal die eruit springen en de aandacht mogen pakken?
2. Zet dat wat jullie belangrijk vinden om in concrete lessen.
Nee dat hoeven jullie uiteraard niet zelf te doen. Schakel een expert in:
- Die helpt orde te scheppen in de chaos.
- Die helpt concrete lesplannen op te stellen.
- Die kan helpen met het implementeren van lessen in de dagelijkse praktijk.
3. Geef het hele proces uit handen
Wil je als team je helemaal niet bemoeien met wat wel of niet binnen de selectie valt? Dan kun je er ook bewust voor kiezen om het hele proces uit handen te geven. Dat is wat wij vanuit Foodies & Family aanbieden, zodat jullie je kunnen richten op wat jullie iedere dag weer mogen doen: met veel passie voor de klas staan.
Vanuit Foodies & Family bieden wij:
- Basispakketten gericht op verschillende thema's, neem gerust een kijkje op de website voor actuele thema's.
- Themapakketten wanneer je wilt werken met thema - en projectweken.
- Op maat gemaakte pakketten passend bij jullie school en klassen.
De kern?
Alles is mogelijk, daar geloof ik heilig in.
Het is de manier van vormgeven waar veel organisaties op stuk lopen.
Laten wij stoppen met denken in problemen en beren op de weg.
Laten wij beginnen met het zien van kansen om maatschappelijke thema's te integreren binnen het onderwijs, zonder dat de leerkracht hier verantwoordelijk voor is.
Wil je een keer sparren of dat ik mee kijk binnen jullie school?
Of wil jij gewoon je mening delen over dit onderwerp?
Tof dat jij de moeite hebt genomen deze blog tot het einde te lezen.
Ben jij leerkracht of pedagogisch professional?
Ik ben nieuwsgierig naar hoe jij dit aanpakt in de praktijk.
Deel jij je ongezouten mening met mij?
Geschreven door: Priscilla Avôt
Ontwikkelaar educatief schermloos lesmateriaal.
.png)
Reacties
Een reactie posten