Van beleid naar bezuiniging. Is dit het einde van de gezonde schoolkantine?

 

Bron: Trouw

Waar blijven de gezonde schoolkantines?

Een broodje kroket in de pauze, een blikje energiedrank op weg naar het lokaal – het klinkt onschuldig, maar is voor veel leerlingen inmiddels dagelijkse kost. Terwijl overgewicht en gezondheidsproblemen onder jongeren toenemen, lijken gezonde schoolkantines juist steeds meer te verdwijnen. Dat roept de vraag op: waarom verliezen we deze waardevolle plek, waar gezonde keuzes juist gestimuleerd werden?

Het belang van een gezonde schoolkantine

Een schoolkantine is meer dan een plek om iets te eten te kopen. Het is een verlengstuk van de opvoeding én het onderwijs. Hier leren kinderen in de praktijk wat gezonde voeding betekent. Door het zien, proeven en ervaren worden ze bewust van wat voeding met hun lichaam doet. Bovendien helpt een gezonde kantine mee aan gelijke kansen: het geeft álle leerlingen, ongeacht thuissituatie, toegang tot voedzame alternatieven.

Een kantine met een goed aanbod geeft het signaal af: “Jij mag goed voor jezelf zorgen.” Dat werkt door in het zelfbeeld van kinderen. Het normaliseert gezonde keuzes en maakt ze vanzelfsprekend. Niet belerend, maar uitnodigend. En dát is precies wat werkt.

Waarom verdwijnen ze dan toch?

Er is de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in het gezonder maken van schoolomgevingen. Denk aan initiatieven van het Voedingscentrum en samenwerkingen met cateraars. Toch horen we steeds vaker dat deze projecten stoppen, onder druk van bezuinigingen, personeelstekort of een gebrek aan draagvlak.

Soms wordt gezegd: “Scholen kunnen de kennis nu zelf online vinden.” En ja, op papier klopt dat. Er zijn voldoende richtlijnen, voorbeelden en downloads te vinden. Maar informatie is niet hetzelfde als implementatie. De kracht zat juist in de begeleiding, de betrokkenheid, het sámen doen. Actief, op locatie. Gezonde kantines zijn geen doe-het-zelf-project. Ze vragen om samenwerking tussen teamleden, ouders, leerlingen én professionals.

De gevolgen

Door het wegvallen van structurele ondersteuning en coördinatie, verschuift de focus in veel kantines weer naar gemak en winst. Gezonder aanbod verdwijnt langzaam, en daarmee ook de kans om leerlingen op jonge leeftijd bewust te maken van goede keuzes. De verleiding van ongezonde snacks wint het dan van goede bedoelingen.

Wat we overhouden? Kinderen die misschien weten wat gezond is, maar zelden de kans krijgen het te ervaren. En scholen die het belangrijk vinden, maar er simpelweg de tijd, kennis of mankracht niet voor hebben om het draaiende te houden.

Samen blijft het krachtig

Een gezonde kantine op school realiseren en behouden vraagt om meer dan een checklist of een pagina met tips. Het vraagt om mensen die opstaan, samenwerken en de kantine zien als een plek waar leerlingen leren over keuzes maken. 

Laten we het gesprek opnieuw voeren. Niet over of het kan, maar hóé we het samen mogelijk maken. En hoe we ervoor zorgen dat de gezonde keuze ook in de kantine de makkelijke – en aantrekkelijke – keuze blijft.

Ben jij leerkracht, ouder, schoolleider of betrokken bij onderwijs en gezondheid? Dan nodig ik je uit om hierover mee te denken. Deel jouw ervaringen, ideeën of vragen hieronder. Samen kunnen we het verschil blijven maken – ook in de pauze.

'Hoe bouwen wij samen aan een gezondere schoolomgeving voor onze kinderen?'